مشکلات مدرسه و تحصیل

 

مقدمه

در جامعه ی ما همه برای تحصیلات، اهمیت بسیاری قائلند و دوست دارند فرزندشان در مدرسه، خیلی خوب و درس خوان باشد؛ ولی گاهی وضعیت تحصیل کودک، بر وفق مراد پیش نمی رود و مسایلی به وجود می آید که باید به حل و رفع آن ها پرداخت.

مشکل کودک شما در مدرسه ممکن است به مسایل آموزشی یا تربیتی مربوط باشد.

این مسایل، از حرف زدن سر کلاس تا بی توجهی و بی اعتنایی کامل ، از فراموش کردن انجام تکالیف تا مشکلات جدی در یادگیری و خودداری از رفتن به مدرسه تا بی فایده کردن زحمت معلم ها متفاوتند.

در اینجا این پرسش مطرح می شود که چگونه باید با این مسایل برخورد کنیم؟

در بخشهای بعدی ، روشهایی را برای کمک به کودک و همچنین، همکاری با آموزگاران او برای حل و رفع مشکلات مربوط به تحصیل فرزندتان پیشنهاد می کنید.

　

نمی‌خوام برم

آریا، برای سومین بار در این هفته دل درد و سردرد دارد و اصرار می‌کند حالش برای به مدرسه رفتن خوب نیست؛ سارا از یک روش متفاوت استفاده می‌کند: او آن‌قدر نگران بیرون رفتن از خانه است که خودش را زیر تخت پنهان می‌کند تا کسی نتواند او را پیدا کند؛ شایان ده ساله، تصمیم می‌گیرد که دیگر به مدرسه نرود چون خوشش نمی‌آید.»

والدین، هیچ‌گاه اطمینان ندارند که آیا به اجبار کودک را به مدرسه فرستادن، کار درستی است یا نه؟ آن‌ها به طور دقیق نمی‌دانند که آیا کودک، واقعاً احساس ضعف و بیماری می‌کند و یا مثل بسیاری از کودکان که گاهی دلشان نمی‌خواهد به مدرسه بروند، بهانه‌گیری می‌کند. در خانه‌هایی که مدرسه رفتن کودکشان به صورت یک مشکل درآمده، صبح‌های زود، مالامال از اشک و دعوا و سر و صداست

بیشتر کودکانی که والدینشان آن‌ها را برای مشاوره نزد ما می‌آورند، به دلایل کاملاً واقعی و حقیقی از رفتن به مدرسه سرباز می‌زنند و تعداد کمی نیز دچار انواع مختلفی از ترس‌ها هستند. نمونه‌هایی از مسایل احساسی کودکان، می‌تواند ترس از جدا شدن از پدر و مادر تا ترس از قُلدر مدرسه باشد. کودکان،‌ ممکن است هنوز نیاموخته باشند که چگونه تمام مسایل دنیای خارج را تجزیه و تحلیل و حل و رفع کنند. گاهی، این مشکل از خانه ناشی می‌شود. مثلاً در یک خانوادهی متشنج، ‌کودک ممکن است از ترس این‌که مبادا وقتی در خانه نیست اتفاق ناگواری بیفتد، دوست نداشته باشد به مدرسه برود و یا در بعضی موارد،‌ ممکن است به طور ناخودآگاه حس کند اگر در منزل باشد،‌ توجه والدینش به سوی او جلب خواهد شد و آن‌ها دیگر با هم به جنگ و جدل نخواهند پرداخت

شما نمی‌توانید کودک را مجبور کنید که مدرسه را دوست داشته باشد؛ ولی می توانید باعث ایجاد اعتماد و امنیت در او شوید. می‌توانید کمک کنید با احساساتش کنار بیاید و او را به سوی راه حل احتمالی هدایت کنید. در عین حال،‌ شما می توانید رفتارهایی را که به نحوی باعث ایجاد مشکل شده‌اند، تغییر بدهید و یا حذف کنید.

• برای ماندن در خانه، شرایط خاصی را تعیین کنید. برای مدرسه نرفتن شرایط مشخصی تعیین کنید

برای مثال، کودک باید تب بالای 38/5 درجه داشته باشد و نشانه‌های روشنی از ناخوشی را نیز نشان دهد. اگر کودک، بیمار است باید در رختخواب بماند، ولی چنان‌چه می‌بینید ناخوشی فرزندتان با رفتن سرویس مدرسه به طرز عجیبی ناپدید می‌شود، ترتیبی بدهید که آن روز به کودک خوش نگذرد. به این مفهوم که نگذارید آن روز را به بازی و تفریح و خوراکی خوردن بگذراند. برای او مکانی مناسب حال یک بیمار ایجاد کنید،‌ به طوری که حق نداشته باشد با دوستانش بازی کند. او باید تمام روز در رختخواب بماند و فقط غذاهای مناسب یک بیمار را به او بدهید.

•  علت مدرسه نرفتن را پیدا کنید. کشف کنید چه عاملی در مدرسه آن‌قدر کودکتان را آزار می‌دهد که از رفتن به آن‌جا خودداری می‌کند. 

 با کودک صحبت کنید. کودک را تشویق کنید تا تمام خبرها و اتفاقاتی که باعث می‌شوند تا او به مدرسه نرود را، برای شما بگوید. این روش را هم بیازمایید: از کودک بخواهید فهرستی از آن‌چه در مدرسه، مورد علاقه‌اش است و آن‌چه را که دوست ندارد، با ذکر دلیل برای شما بگوید. ببینید آیا نشانه‌هایی از این که کودک از مدرسه رفتن نمی‌ترسد،‌ ولی از ترک خانه واهمه دارد، می‌بینید یا خیر؟ ممکن است شما نتوانید به حل و رفع مشکل بپردازید ولی می‌توانید به کودک کمک کنید تا با احساساتش کنار بیاید. با نشان دادن علاقه‌تان و درک مسایلش به او اطمینان خاطر بدهید.

• با دوستان و برادر و خواهرهای کودک صحبت کنید. شما اغلب می‌توانید با پرسش از کسانی که به نحوی با علل احتمالی نرفتن کودک به مدرسه سر و کار داشته‌اند، از احساساتش آگاه شوید. گاهی برادر و یا خواهر بزرگ‌تر می‌تواند اطلاعات مفیدی به شما بدهد یا شما را در حل و رفع مسأله یاری کند.

• با معلم کودکتان صحبت کنید. مشکل را با او در میان بگذارید. سرآغاز این رفتار، چه آموزشی و چه احساسی باشد، معلم باید از قضیه اطلاع داشته باشد و حتی ممکن است بتواند در حل و رفع آن مشکل، کمک بزرگی برای شما باشد.

• کودک را به مدرسه و محیط آن علاقمند کنید.

این راه‌ها را برای تشویق کودک برای رفتن به مدرسه بیازمایید:

1. با نظری مساعد درباره‌ی مدرسه صحبت کنید. روزهایی را که قرار است اتفاق خاصی در مدرسه بیفتد یا برنامه‌ی خاصی در مدرسه وجود دارد، در تقویم علامت بگذارید. مثلاً به کودک بگویید: «این هفته قراره تمام بچه‌های کلاستون رو برای بازدید از یک ایستگاه آتش نشانی ببرند، فکر می‌کنی چه چیزهای تازه‌ای ببینی؟ یادت باشه برای من همه‌اش رو تعریف کنی.» یا «شنبهی دیگه قراره برید اردو، هی پسر، خیلی باحاله نه؟»

2.به کودک کمک کنید وسایلی را پیدا کند و به مدرسه ببرد و به دوستانش نشان دهد و یا موضوع‌های جالبی را برای دوستانش تعریف کند. برای نمونه، عکس گربه‌اش را به مدرسه ببرد یا یک اسباب بازی جدید را به دوستانش نشان دهد. (البته اگر این کار خلاف قوانین مدرسه نباشد.)

3.با کودکتان درباره‌ی چیزهایی که در مدرسه دوست دارد و می‌پسندد صحبت کنید. از کودک بخواهید که تمام مسایلی را که درباره‌ی مدرسه و در ارتباط با مدرسه دوست دارد به شما بگوید و سپس، از همین اطلاعات برای تشویق کودک برای مدرسه رفتن استفاده کنید. برای نمونه: «امروز نقاشی دارین یا نه؟ امروز خانم .م.. قراره بیاد سرکلاستون مگه نه؟» و خلاصه آن‌که، به او یاد آوری کنید که چیزهای مورد علاقه‌اش را در مدرسه خواهد دید.

4.کودک را به ایجاد دوستی‌های مدرسه ای تشویق کنید. به کودک کمک کنید با هم مدرسه‌ای‌هایش دوست شود و دوستی‌هایش را با آنان گسترش دهد. به ویژه اگر مدرسه‌ی او خیلی نزدیک نیست و دوستان زیادی در همسایگی منزل دارد باید بیشتر به این موضوع توجه کنید. میگنا دات آی آر.برنامه‌هایی را برای آن‌که دوستان مدرسه‌ای کودک شما به منزلتان بیایند و با هم بازی کنند، ترتیب دهید و یا طوری برنامه‌ریزی کنید که دوستان هم مدرسه‌ای،‌ هفته‌ای یک بار و هر بار در منزل یکی از آن‌ها دور هم جمع شوند. برای کودکان بزرگ‌تر، راه‌هایی را پیشنهاد کنید که با دوستانشان در خارج از مدرسه ملاقات داشته باشند. مثلاً بگویید: «پریسا، چرا به شهرزاد تلفن نمی‌کنیم که امشب با ما به سینما بیاد؟»

 کودک را به مدرسه برسانید

اگر می خواهید که کودکتان، به ویژه بعد از چند روز غیبت یا تعطیلی، مثل سابق و به طور مرتب به مدرسه برود، او را برسانید و سری هم به مدرسه بزنید تا با معلم های کودکتان صحبت کنید. برای حاضر شدن صبح‌گاه خوب است موارد زیر در نظر گرفته شود:

۱-ترتیبی دهید که کودک، هرچه زودتر و مرتب تر کارهای قبل از مدرسه اش را انجام دهد. تمام تلاشتان را بر روی آماده کردن او، متمرکز کنید. هرچه برنامه‌ی دقیق‌تری برای صبح داشته باشید این کار راحت‌تر خواهد بود. ترتیبی بدهید که خوردن صبحانه و لباس پوشیدن برای کودکتان به صورت عادت درآید، به طوری که برای انجام آن‌ها نیازی به فکر کردن نداشته باشد. اگر برنامه‌تان نقص دارد و باعث ناراحتی و زحمت کودک می‌شود، آن را تغییر دهید

-به غر زدن کودک توجه نکنید. به غرزدن‌های کودک درباره‌ی مدرسه و نظریات منفی او بی‌اعتنایی کنید و به جای آن، نظرات مثبت و اشتیاق کودک را به مدرسه رفتن تشویق کنید و به او پاداش بدهید.

۳- در صورت لزوم، در تمام مراحل صبحگاهی، ‌کودک را به انجام کارها وادار کنید حتی اگر لازم است به زور این کار را انجام دهید. باید این کار را یکی از پدر و مادر که کمتر احساساتی است انجام دهد. حالت صورت شما باید جدی و مصمم،‌ ولی کاملاً مثبت و مهربان باشد. او را به مدرسه و در صورت امکان، سر کلاس ببرید و به سرعت آن‌جا را ترک کنید

 رفتن مرتب و سر وقت به مدرسه را به صورت برنامه‌ی اصلی کودک در آورید

اگر کودکتان مدتی به مدرسه نرفته است و یا برای رفتن به مدرسه مقاومت می کند، ممکن است لازم باشد با معلم‌ها و ناظم‌ها و دیگر مسؤولان مدرسه هماهنگی‌هایی را انجام دهید. این پیشنهادها در مورد بسیاری از کودکان، نتیجه‌ی خوبی داده اند

- ترتیبی بدهید که یکی از معلم‌ها یا ناظم‌ها کودکتان را که کنار در مدرسه مردد ایستاده است، ببیند و او را تا کلاس راهنمایی کند. البته این کار نباید باعث شود دیگر هم‌کلاسی‌های کودک او را سرزنش یا مسخره کنند

۲- طوری با مسؤولان مدرسه هماهنگ کنید که کودک، در ابتدای سال تحصیلی جدید مدت کوتاهی مورد حمایت بیش‌تر آن‌ها قرار گیرد. بدین ترتیب که مثلاً اگر کودکی از رفتن به کلاس جدید واهمه دارد، در روز اول، با معلم سال گذشته‌اش باشد تا به تدریج به محیط عادت کند

- در روزهای تعطیل با کودکتان به مدرسه بروید. دیدن مدرسه در ساعات تعطیلی می‌تواند کمک خوبی باشد تا در زمان‌هایی که مدرسه پر از دانش آموز است، کودک راحت‌تر محیط را بپذیرد.

 رفتار مثبت کودک را برای مدرسه رفتن مورد توجه قرار دهید و جایزه بدهید.

به کودک نشان دهید که در نظر شما مدرسه رفتن او کار بسیار مهم و با ارزشی است و اهمیت فراوانی برای این مسأله قایلید. هر کاری را که مربوط به مدرسه رفتن است، از جمله آماده شدن، از خواب بیدار شدن، به موقع به سرویس رسیدن و… بدون تشویق و جایزه نگذارید

- با توجه‌تان کودک را تشویق کنید. اگر فرزندتان با مدرسه نرفتن یا تنبلی در این مورد، مقدار زیادی از وقت شما را می‌گیرد، روشتان را تغییر دهید و توجه بیشتری به او نشان دهید. برای مثال، بعد از مدرسه با او نهار بخورید یا بعد از مدرسه دنبال او بروید و با هم به گردش بروید

۲- روشی را برای جایزه دادن مرتب و رسمی پایه‌گذاری کنید. به کودکتان در ازای کارهای مفیدش برای مرتب رفتن به مدرسه امتیاز بدهید. به یاد داشته باشید در شروع کار، نیاز به صرف نیروی بیش‌تری خواهید داشت تا به تدریج، کودک راه بیفتد. ممکن است لازم باشد بعد از تعطیلات یا غیبت‌ها، روش جایزه‌دهی را تقویت کنید

پس از مدتی خواهید دید که این مسئله بر طرف خواهد شد.

برگرفته از کتاب "چگونه با کودکم رفتار کنم"