یک روز ، یک تقدیر
در یک روز خوب پاییزی که هوای بیرون سرد بود و بچه های مدرسه در سالن زنگ تفریح را پشت سر گذاشتند و صفهای منظم خود را تشکیل دادند.
خانم مدیر یکی از گل پسرهای بسیار خوب مدرسه را به خاطر اخلاق خوب ،رعایت ادب ،موفقیت در درسهایش وعدم وجود کوچکترین نارضایتی مورد تقدیر قرار دادند.
امیدوارم پسرهای خوب ما روز به روز بیشتر در راه تعالی تعلیم و تربیت خویش قدم بردارند.
البته شایان ذکر است که در مدرسه ی ما پسرهای بسیار خوب زیاد هستند و در فرصتهای بعدی دیگران نیز مورد تقدیر قرار خواهند گرفت.
در انتها خانم مدیر برای آقا پسرای امروز و مردهای آینده صحبت کردند و مثل همیشه بچه های مدرسه مشتاقانه به صحبتهای ایشان گوش کردند.
با تشکر از مدیر مدرسه و با آرزوی موفقیت روز افزون برای این امیدهای آینده ی کشور عزیزمان
علل بی نظمی دانش آموزان در کلاس درس و شیوه های برخورد با آن
بسیاری از معلمان و حتی مدیـران مـدارس از دانش آموزانی که به اعتقاد آن ها شلوغ هستند و رفتارهای نا خواسته و نا مناسبی از خود بروز می دهند و به این ترتیب نظم و انضباط مدرسه و کلاس درس را دچار اخلال می کنند گله دارند . هر کدام از این افراد واکنش های متفاوتی در مقابل این نوع دانش آموزان از خود نشان می دهند و تصمیم گیری ها ی آنان در این زمینه هم متفاوت است . معمول ترین و آشکار ترین این تصــمیـم گیـری ها برای کاهش یا از بین رفــتن بی نظمی ، گرفتن تعهد کتبی از دانش آموزان و در صورت تکرار از والدین آنان ، تهدید به تنبیه و حتی عملی کردن آن و در نهایت اخراج موقتی از کلاس و مدرسه است . از این رو ، نگارش این مقاله و مطالعه ی آن ، به معلمان و مدیران کمک می کند تا تصمیمات آگاهانه تری بگیرند .
در زمــینه ی بی نظــمی دانــش آمــوزان در کـلاس درس ، معلمان بایــد به سه سوال پاسخ دهند :
1) علل و عوامل بی نظمی دانش آموزان کدام اند ؟
2 ) چگونه می‌توان از بروز و ظهور رفتار های نا مناسب دانش آموزان ، که نظم و انضبــاط را به مخاطره می اندازند ، پیشگیری کرد ؟
3 ) به هنگام وقوع رفتار های نا مطلوب دانش آموزان ، چه باید کرد ؟
برای پاسخ دادن به این سوال هــا به عــبارت دیــگــر ، شنا سایی علل و عوامل بی نظمی دانش آموزان در مجموعه عامل های متعدد ، باید زیر مجموعه ای از عوامل کشف شوند تا با ارائه ی راه کار های کاربردی برای از بین بردن یا کاهش آن ها ، تغییرات مناسب و مثبت در کیفیت نظم و انضباط مدرسه ایجاد شود.
علل بی انضباطی دانش آموزان با توجه به ابعاد در یک مقاله نمی گنجد ، اما به دلیل کاربردی بودن بحث وجلوگیری از طولانی شدن آن ابتدا به ذکر علل و عوامل کلی بی انـضباطی دانــش آموزان می پردازیم ، آنگاه حاصل هم اندیشی معلمان با تجربه را در این زمینه به طور مختصر بررسی می کنیم و در پایان هر قسمت ، راهکار های عملی برای جلوگیری از بی انضباطی دانش آموزان را به منظور برقراری نظم و انضباط در مدرسه ارائه می کنیم .
علل و عوامل بی نظمی دانش آموزان را می‌توان به پنج دسته تقسیم کرد :
الف ) علل مربوط به دانش آموزان (ویژگی های فردی آنان ) ؛
ب ) عوامل مربوط به معلم ؛
ج ) عوامل مربوط به فضای مدرسه ، کلاس درس و کارکنان ستادی مدرسه ؛
د) ویژگی های خانوادگی دانش آموزان ؛
و ) عوامل اجتماعی .
نظم و انضباط تعاریف متعددی دارد. عده ای کنترل رفتار فرا گیرند گان و تسلط بر عوامل رفتاری آنان را انضباط می نامند . برخی دیگر معتقدند نظم و انضباط شامل هر نوع سازماندهی در محیط مدرسه و کلاس است ، به نحوی که سبب افزایش یاد گیری شود . صفوی ( 1383 ) می گوید« انضباط عبارت است از اعمال قواعد و مقرراتی که یاد گیری از تسهیل می کند و اخلال در کلاس را به حداقل کاهش می دهد (ص 266 ) . لو فرانسوا (1991 ) معتقد است " انضباط" به آن دسته از اعمال معلم اطلاق می شود که مانع سر زدن رفتارهایی از دانش آموز است که فعالیت کلاسی را مختل یا تهدید به اخلال می کنند(نقل از زمانی ، 1378) با وجود این ، بی نظمی یا بی انضباطی را می‌توان این گونه تعریف کرد : انجام دادن هر عمل یا رفتاری به وسیله ی دانش آموز که سازماندهی مدرسه و فعالیت های کلاس را مختل یا تهدید به اخلال می کند. بروز رفتارهایی از دانش آموزان که انضباط کلاس را مختل می کنند ، تنها به معلم و کلاس درس مربوط نیستند، بلکه همان طور که قبلا گفته شد علل دیگری نظیر عوامل آموزشگاهی ، خانوادگی ، اجتماعی و... وجود دارند که به طور مستقیم یا غیر مستقیم زمینه را برای بروز رفتار های مخرب دانش آموزان فراهم می‌کنند . بنابراین ، برای برقراری انضباط در کلاس درس و اداره ی آن ، معلمان باید قبل از برقراری نظم و انضباط اقدامات لازم را برای پیشگیری از رفتار های نامناسب دانش آموزان را به کار گیرند ؛ زیرا پیشگیری مهم تر از در مان است . کانین ( 1970 ) در تحقیق خود که به مقایسه ی رفتار معلمان در کلاس های دارای رفتارهایی نا مطلوب وکلاس‌های عادی پرداخته است او می‌گوید : تفاوت این کلاس‌ها به نحوه‌ی پاسخ گویی معلمان به رفتار نامطلوب دانش آموزان مربوط نیست ، بلکه از اقدامات پیشگیرانه ی آن ها نا شی می‌شود (نقل از کدیور 1382 ص 431 ) به هر حال بی نظمی های دانش آموزان در کلاس علل متعدد دارد :
در اینجا تنها به بررسی علل مربوط به دانش آموزان پرداخته ایم.
الف – علل مربوط به دانش آموزان
گاهی علل بی نظمی در کلاس ناشی از خود دانش‌آموز است . برخی از این علت ها عبارت است از :
1 ) ناراحتی های جسمی ، روحی و روانی ؛
2 ) نداشتن علاقه و انگیزه ؛
3 ) سر در گم بودن و بی اعتنایی به انتظارات معلم و قوانین و مقررات مدرسه و کلاس درس ؛
4 ) نداشتن برنا مه ی مشخص مطالعه ؛
5 ) کم خوابی و خستگی مفرط ؛
6 ) انجام دادن تکالیف خود ؛
7 ) تغذیه ی نا مناسب ؛
8 ) نا امیدی به آینده ؛
9 ) استقلال طلبی و مقابله با اقتدار معلم .
از بین بردن یا کاهش عوامل بی نظمی ، در درجه ی اول مستلزم هم کاری و هماهنگی میان خانه و مدرسه است ، و روشن است که معلمان و اولیای مدرسه به تنهایی و بدون همکاری والدین کاری از پیش نخواهند برد . بنا براین ، در نظام آموزش و پرورش برای برقراری ار تباط میان خانه و مدرسه نهاد مستقلی به نام انجمن اولیا و مربیان به وجود آمده است که این نهاد در هر مدرسه ای برای آگا هی والدین از مراحل رشد فرزندان خود در سنین متفاوت و آگاه کردن آن ها از این مسائل فعالیت می کند :
o توجه والدین به وضعیت جسمی و روحی فرزندان خود ؛
o ایجاد شرایط ، موقعیت و امکانات مورد نیاز برای پیشرفت تحصیلی فرزندان خود ؛
o تشویق ما دی و معنوی و تقویت اعتماد به نفس آن ها ؛
o پذیرش وضعیت خاص فرزندان خود و مقایسه نکردن آن ها با افراد دیگر؛
o تبعیض قایل نشدن بین آن ها ؛
o تهیه ی میز و صندلی ، اتاق مطالعه ، وسایل مورد نیاز ، رعایت سکوت هنگام مطالعه؛
o کمک به آن ها در تهیه و اجرای برنامه ی مطالعه ؛
o تشویق آن ها به ورزش و تفریحات سالم و تنظیم خواب و استراحت آن ها ؛
o داشتن برنامه ی تغذیه ی مناسب ، کمک به آن ها در انتخاب دوستان مناسب ؛
o آگاه کردن فرزندان از وظایف خود در مدرسه و خانه ، رعایت حقوق معلمان و کمک به دوستان و هم کلاسان خود ؛
و در نهایت تشویق آن ها به رعایت نظم و انضباط در مدرسه و کلاس درس ، اغلب، والدین علاقه مندند که بدانند در طول سال تحصیلی، درخصوص امور تحصیلی وحتی تر بیتی فرزندان خود ، چه وظیفه ای به عهده دارند وچه کمک هایی سبب پیشرفت تحصیلی فرزندانشان می شود . آگاهی از این مسائل، مستلزم ارتباط مستمر با مدرسه است
برگرفته از:نوشته های آقای حمید رضا ترکمندی سایت زیباوب
سخنی با شما
اینکه چطور میشه هم با بچه ها دوست بود و هم نظم رو برقرار کرد، زمانیکه با دو سه تا بچه سر و کار داریم کار خیلی سختی نیست .
اما وقتی صحبت از تعداد 160- 150 دانش آموز میشه که بعد از مدتی درس خوندن پشت میز حالا دوست دارن حرکت کنن و بازی و خیلی اوقات بزن بزن و شیطنتهای خطر آفرین دیگه دوستی حالتش عوض میشه .با وجود اینکه بر طبق شعارم به جای کلمه ی مشکلات کودکان میگم مسائل کودکان چون وقتی میگیم مشکل برامون مشکل تر میشه ولی وقتی میگیم مسئله دنبال راه حل میگردیم.
دوستی بین اولیا و فرزندان با توجه به خصوصیات اخلاقی هر کدوم معنی میگیره ولی تو جمع کودک آرام دلیل فریاد ناگهانی معاون مدرسه رو بر بچه ی دیگه شاید درک نکنه چون شیطنت کودک رو ندیده و براش دنیای پر خطر اون مفهومی نداره و معاون باید بتونه ضمن اخم برای کار بد یک کودک لبخند به کار خوب یک کودک دیگر رو توام کنه.
باور کنین خیلی سخته که نظم رو در یک مدرسه حین زنگ تفریح برقرار کنید.
مثلا عکس بچه هارو برای بخشی از مراسم محرم ببینید
ما برای روزای بارونی محیط سالن اجتماعاتمونو مناسب بچه ها آماده میکنیم و بچه ها جای اینکه توی یه کلاس کوچیک بمونن از یه فضای امن وبزرگتر استفاده میکنن.
برای مراسم هامون جای اینکه توی صف به مدت طولانی بایستن و خسته بشن و مدام این پا و اون پا کنن و از صحبتهای ما و خود مراسم استفاده ی مفیدی نبرن همون طور که تو شکل می بینین فضارو اینطور مهیا کردیم.
البته بچه های کوچیک پیش دبستانیمون وسط دایره زده بودن و الان برای اینکه خسته نشن این سمت سالن که به سمت دوربینه روی صندلی نشستن .
باقی بچه ها هم بخشی از مراسم رو ایستاده و سینه میزدن و بخشی رو که نیاز به سکوت و یا همخوانی داشت نشسته بودن.
برای هر تمهیدی که شاید زیاد به چشم نیاد زمان صرف میشه و موارد مثبت و منفی بررسی میشن.
خیلی دوست دارم که اولیای محترم نظرات خودتونو در حیطه ی کار من از طریق این وبلاگ بگین و خوشحال تر میشم که بتونم از نظرهای مفیدتون استفاده ببرم.
اولیای مدرسه تمام و کمال در فکر تعلیم و تربیت بهینه ی فرزندان شما هستن.
با سپاس فراوان
ذهیری
این هم پسرای گل کلاس پنجم
این عکس رو یکی از پسرای کلاس ششم از من و پسرای کلاس پنجمیمون گرفته یه کم دوره ولی قشنگه
این عکس نزدیکتره هرچند بازم بعضی پسرای من تو عکس نیستن.
بچه ها پر از نشاط و شادین ولی ما معاون ها مجبوریم برای شادیهاشون ، برای شیطنتهاشون محدوده و مقررات بزاریم.
امیدوارم همیشه سلامت و موفق باشن.
اصول و روش های برقراری انضباط
همه مدیران و معلمان دوست دارند که مدرسه ای منظم، مرتب، آرام و همراه با ادب و احترام داشته باشند، اما، متأسفانه به علت نداشتن نگرش ها و بکار نگرفتن روش های مناسب، آن گونه که باید موفق نیستند. دلیل اصلی آن این است که نگرش آن ها، شاید یک نگرش تربیتی و مبتنی بر رفتار شناسی نبوده و بدون درک علت می خواهند ظاهر رفتار افراد را اصلاح کنند. نگرش قدیمی مبصر مآبانه و انضباط مدار که از دانش آموزان می خواست موی سر و ناخن ها خود را کوتاه کنند، در یک صف راه بروند و با روش های متحدالشکلی و بدون چون و چرا عمل کنند، در آموزش و پرورش فعلی جهان کاربرد موفقیت آمیزی ندارند. اکنون مجموعه ی درک و اطلاعات دانش آموزان با مجموعه ی درک و اطلاعات دانش آموزان پنجاه سال قبل قابل مقایسه نیست و ما به عنوان مدیر یا معلم نمی توانیم این واقعیت را نادیده بگیریم.
آموزش و پرورش جدید صحنه ای از یادگیری های متقابل از همه رسانه ها، افراد و تأثیرات فرهنگی همه جوامع است. خیلی از دانش آموزان از کوچک ترین وقایع جهان و محیط قبل از معلمان و مدیران خود آگاه می شوند و انتظارات خاصی از آن ها دارند. در چنین شرایطی، تغییر و اصلاح رفتار تابع درک عمیق علل رفتار است. به همین دلیل برای برقراری انضباط و اصلاح رفتار باید معلمان و مدیران اصول رفتار شناسی و برقراری انضباط را درک و نگرش های درست و عالمانه ای نسبت به آن داشته باشند تا در کارهای پرورشی خود موفق باشند. برای تحقق چنین منظوری باید با تکیه بر همه مطالب یاد شده، به دو موضوع مهم اصول انضباط و روش های آن توجه خاص داشت:
الف – اصول انضباط
اعمال و برقراری انضباط تابع اصول و قواعدی به شرح زیر است که بدون درک آن ها امکان موفقت در تغییر و اصلاح رفتار وجود ندارد:1- مبنای انضباط باید بر پایه دوستی دو طرفه معلمین و شاگردان باشد.
2- مسائل انضباط صرفاً به محیط مدرسه محدود نمی شود. دانش آموزان فقط چند ساعتی در مدرسه هستند و بقیه ساعات زندگی خود را در خانواده و محله می گذرانند. بنابراین، ریشه های آن را باید در جاهای دیگر نیز دید و برای حل آن نیز باید از آن ها کمک گرفت.
3- انضباط نباید بر پایه تنبیه اعمال شود.
4- کنترل فرد بر رفتار خود از ضروریات ارزش انسانی است و بنابراین، برای برقراری انضباط باید از خود دانش آموزان استفاده کرد و خودشان درباره ی رفتارشان و چگونگی تأمین انضباط تصمیم بگیرند.
5- انضباط باید به عنوان یک امر ضروری برای زندگی جمعی در مدرسه به حساب آید و همه اعضای سازمان آموزشی مانند دانش آموزان، معلمان، کارکنان، مدیران و حتی اولیاء آن را درک کنند.
6- باید برای برقراری انضباط، مطالعات و امکانات لازم و آموزش آن پیش بینی شود.
7- برای برقراری انضباط، دانش آموزان باید درک کنند که انضباط فقط مربوط به مدرسه و برای مدرسه نیست، بلکه آن پایه ای برای انضباط اجتماعی و رعایت مقررات و نظم جامعه و زندگی است.
8- درک چراهای رفتاری و انضباطی مقدم بر رفتار ظاهری و رعایت انضباط است.
9- از آن جا که انضباط مربوط به تمام زندگی است، توجه به نکات زیر ضروری است.
الف – نگاه به انضباط برای حفظ سلامتی و بهداشت فرد و اجتناب از عادت های بد،
ب- کوشش مستمر به سوی توسعه و بهسازی روانی و ذهنی،
ح- آزاد اندیش شدن و رعایت حدود آزادی ها و حقوق دیگران،
د- اجتناب از بدخواهی علیه هر کس
ه- آموزش و توسعه سعه صدر، دوستی و عدالت نسبت به دیگران.
10- رعایت اصل اعتدال و عدالت در امور انضباطی بر اساس توان و تکلیف افراد.
ب- روش های برقراری انضباط
بر پایه مطالعات و گفتاری پیشین، روش های زیر برای برقراری انضباط پیشنهاد می شود:
1- به کار گیری مشکل شناسی به عنوان پایه اصلی رهبری و مدیریت انضباط در سازمان آموزشی.
2- تعیین اهداف، استانداردها، قوانین و مقررات روشن.
3- روش ساختن و تفهیم انتظارات مدرسه از دانش آموزان و کارکنان.
4- کوشش برای اعمال کوشش ها و فعالیت های هماهنگ بین مدیر، معلمان، دانش آموزان و اولیاء.
5- بالا بردن توانایی های معلمان و مدیران در انگیزش، روش تدریس و روابط.
6- بستر سازی و دادن مسئولیت برای خود کنترلی دانش آموزان در امور مدرسه.
7- داشتن روابط حسنه با دانش آموزان – احترام به جای ترس.
8- پیش بینی برنامه های متنوع ولی منظم و زمان مند بر اساس نیازهای دانش آموزان و اهداف تعلیم و تربیت و تلفیق آن ها.
9- به کار گیری و دخالت دانش آموزان در امور برنامه ریزی و استقرار نظم و انضباط.
10- ارتباط بین اولیاء و مربیان و توافق آن ها در مسائل تربیتی و روش ها.
11- اعمال روش های درست تشویق و تنبیه.
12- برنامه دار بودن و پیش بینی فعالیت ها.